AYREON – Live Beneath The Waves @ 013 – Tilburg
Een Ayreon-live-concert is een zeer zeldzame gebeurtenis en een overweldigend, muzikaal feest! Het project van Arjen Lucassen was immers nooit bedoeld om naar het podium te brengen, niet in het minst omdat de boomlange Nederlander niet zo van optreden houdt en liever meesterwerken knutselt in zijn studio. De man liet intussen 9 formidabele rock opera’s los op de wereld sinds 1995 en dat leverde hem een schare fanatieke Ayreonauts over de hele wereld op. Als bewijs daarvan: de 5 shows van deze concertreeks ‘Live Beneath The Waves’ waren elk uitverkocht in ongeveer 5 minuten, goed voor 15.000 concertbezoekers uit 64 landen! En er hadden waarschijnlijk gemakkelijk nog 10.000 extra tickets verkocht kunnen worden.
01011001
Na de albums ‘Into The Electric Castle’ (4 uitverkochte ‘Electric Castle Live & other Tales’ shows in de 013 in 2019), ‘The Human Equation’ (4 uitverkochte ‘The Theater Equation’ shows in Rotterdam) en de 3 uitverkochte ‘Ayreon Universe’ shows in 013 in 2017 (met nog een formidabele extra show op Graspop in 2018) was het nu de beurt aan ‘01011001’. Een dubbelalbum dat zo overdadig is op muzikaal en vocaal vlak dat omschrijvingen eigenlijk tekort schieten. Arjen Lucassen graaide gretig in de ton van zijn muzikale invloeden uit pop, classic rock, glam rock, heavy metal, prog rock/metal en folk, gebracht met een heel arsenaal aan verschillende instrumenten en een klein leger aan topzangers en -zangeressen.
Het album vertelt een uitgebreid science fiction-verhaal over ‘Planet Y’, waar het alienras ‘Forever’ technologisch zo ver gevorderd is dat het geheim van het lange leven gevonden werd. Alleen zijn de waterwezens zo afhankelijk van machines geworden dat ze hun emoties verliezen. Een passerende komeet, die op ramkoers ligt met de Aarde, geeft de ‘Forever’ de kans om hun ras nieuw leven in te blazen door hun DNA mee te nemen naar een nieuwe thuisplaneet. Door de catastrofale clash tussen komeet en aarde worden de dinosaurussen uitgeroeid maar ontstaat de mens. Aanvankelijk lijkt het experiment met verspreid DNA succesvol: via de mensen herbeleeft 'Forever' plaatsvervangend de emoties die ze voor het machinetijdperk ervoeren. Maar de evolutie loopt uiteindelijk erg gelijk met die op ‘Forever’…
Live Beneath the Waves
Het hele concept van het album ‘01011001’ en de concertreeks is ‘more is more’, zeker niet ‘less is more’ dus. Een andere of beter geschikte term dan ‘rock opera’ kunnen wij niet bedenken voor dit spektakel. Zie ook het kader met de volledige cast die bij elkaar gehaald werd. Het podium is ingenomen door een indrukwekkende constructie met stellingen, die helemaal past bij het verhaal. De gitaristen en bassist staan op het podium zelf, voor de stellage. Er is een soort grote toegangspoort waarlangs de zangers het podium kunnen betreden en aan beide zijden is er een ‘eerste verdieping’, die rechts ingenomen wordt door de drummer en links door de violist, cellist en fluitist. Op de tweede verdieping zien we rechts de uitermate sterke backing vocals en links is het terrein van Joost, keyboardwizard, orkestleider en rechterhand van Arjen. In het midden daarvan is er ook nog een platform dat regelmatig door zangers ingenomen wordt.
Je komt met andere woorden ogen te kort, want er gebeurt overal vanalles tegelijk. De grote led-schermen naast en achter het podium ondersteunen de voortgang van het verhaal, het vuurwerk vooraan het podium geeft extra knallen, de verlichting op de stellingen geeft veel sfeer en de lasershow geeft je echt het onderwatergevoel.
Maar natuurlijk gaat het eerst en vooral over de muziek en die is fenomenaal. Hard (metal), zacht, inventief, groovend (rock) en gevoelig. Technisch (prog) en bombastisch het ene moment, simpel melodieus (pop) en betoverend (folk) het andere. We kunnen alleen maar diep ons hoofd buigen voor het muzikale meesterschap van de gehele band in de verschillende muzikale stijlen! Wie had ooit gedacht dat dit complexe werk zo goed live gebracht kon worden? Bovendien zorgde de surround sound in de 013 ervoor dat we helemaal ondergedompeld werden in het verhaal.
De plaat wordt van begin tot einde gespeeld en de ene fenomenale zanger na de andere steelt de show, soms alleen maar soms ook met velen na en door elkaar, allesbehalve eenvoudig! Lucassen zelf wordt terecht razend enthousiast ontvangen bij de 2 nummers die hij voor zijn rekening neemt. Hij mag zichzelf dan altijd bescheiden een ‘beperkte zanger en hippie dude’ noemen, hij heeft wel een zeer fijne stem en hij is natuurlijk de mastermind die dit allemaal gecreëerd heeft.
Als we er dan toch één ster mogen uitlichten die nog wat harder fonkelde dan de anderen, dan toch Anneke Van Giersbergen. Letterlijk, met haar glitterpak, maar vooral met haar stem die gloedvol klonk en ons het vaakst van al ontroerde. We krijgen aan het einde nog oprechte en dankbare speeches van Arjen en Joost, met nog drie bisnummers erbovenop – waarbij afsluiter ‘The Day That The World Breaks Down’ nog een laatste keer voor kippenvel zorgt. Beste Arjen, mister Genius, je hebt zoveel mensen blij gemaakt en ontroerd, dus laten we gewoon afspreken dat er nog live-shows van Ayreon in de toekomst volgen? Dankjewel, uit de grond van ons hart.
Pics: Istvan Bruggen
Rev: Joris Smeets
Full photo report: Ayreon Fb