AYREON - An Amazing Flight Through Time - 30th Anniversary
14/09/2025 - Popodium 013, Tilburg
Een spektakel. Een feest voor oren en ogen. En ook een subliem gekozen titel voor deze concertreeks, want dit was inderdaad een verbazingwekkende reis door 30 jaar Ayreon en nummers die je meenemen naar andere werelden en tijden. Net als twee jaar geleden, toen voor Live Beneath The Waves, werd Tilburg ook nu weer omgetoverd tot Ayreon City. Er was een algemene repetitie op donderdag, een concert op vrijdag en telkens twee concerten op zaterdag en zondag. In de hele stad was er aankleding met de herkenbare visuals, er waren cinemascreenings van de vorige concertreeks met een quiz, een speciale camping site en uiteraard ook weer de uitgebreide merchandise pop-up store in de Next-stage van 013 waar ’s morgens al intieme concerten plaatsvonden. Met ook nog een themastore in het station van Tilburg, een speciaal boekje met activiteiten en kortingen, afterparties met optredens en ook nog twee nieuwe, speciaal gebrouwen biertjes mag het duidelijk zijn dat Ayreonauts uit een recordaantal van liefst 71 (!) verschillende landen even op een andere planeet vertoefden. Eentje waarvan wij dagen later nog altijd niet helemaal teruggekeerd zijn, want het belangrijkste blijft natuurlijk de muziek. Wij mochten erbij zijn voor de laatste show op zondagavond en die was weer van een bovenaards hoog niveau!
De wereld van Ayreon is er eentje waar je kan rekenen op een aantal vertrouwde elementen. Een daarvan is de werkelijk fenomenale band, waar dit jaar één wijziging op te tekenen viel. Gitarist Marcel Coenen was er deze keer niet bij. Enter Ferry Duijsens (Dreadlock Pussy, Viberider, Anneke Van Giersbergen/Vuur) als ritmegitarist, waardoor Timo Somers doorschoof om de leadgitaar over te nemen. Met bassist Johan Van Stratum, drummer Ed warby en orkestmeester en toetsenist Joost van den Broek en het ensemble Jeroen Goossens (dwarsfluit), Ben Mathot (viool) en Jurriaan Westerveld (cello) kan je rekenen op allerhande perfect gespeelde en divers gekleurde nummers met een enorme waaier aan muzikale invloeden.
Natuurlijk zijn de zangers en zangeressen de kers op de taart. Arjen Lucassen lijkt altijd het beste in hen naar boven te halen in de studio, maar ook op het podium zijn er intussen heel wat vertrouwde gezichten in het Ayreon-universum. Marcela Bovio en Irene Jansen schitteren opnieuw en hen bestempelen als louter backing vocals zou onterecht zijn en ze mogen ook af en toe letterlijk voor de spotlights treden. Ook Anneke Van Giersbergen en onze landgenote Maggy Luyten waren er al eerder bij en ze kregen nu versterking van Heather Findlay, die meezong op het album The Human Equation maar er nu voor de eerste keer live bij was. Bij de heren zien we vertrouwde gezichten in de vorm van Mike Mills, Tommy Karevik, Wudstik (die de helaas ernstig zieke Edward Reekers kwam vervangen) en Damian Wilson, die deze keer vergezeld werden door Dino Jelusick en Robert Soeterboek, die al zo vaak samenwerkte met mastermind Arjen Lucassen. Het is zo fijn om te zien dat die zelf ook telkens meer wil zingen tijdens de live shows en uiteraard laaiend enthousiast onthaald wordt.
De show is opgedeeld in drie delen of ‘aktes’, waarbij we in het eerste deel 14 nummers voorgeschoteld krijgen die nog nooit live gespeeld werden. Deel twee was een collectie van 11 classics, waarna Arjen en Joost een lange speech gaven en nog afsloten met de bisnummers. Zowat alle Ayreon-albums komen aan bod en ook uit verschillende andere projecten krijgen we nummers te horen, zoals van Star One, Guilt Machine of de solo-albums. Mike is uiteraard de MC van dienst en een beetje de hofnar van Ayreon, die eerst voor het gordijn treedt en iedereen vraagt om de telefoons op zak te laten en gewoon te genieten. Dan zien we het podium, met een gigantisch groot scherm in het midden en nog twee schermen aan de zijkanten, die samen de indrukwekkende visuals weergeven. Die zijn van de hand van Arjen’s partner Lori en telkens aangepast aan het nummer dat gespeeld wordt, zij het futuristische en soms verontrustende, dystopische beelden van space ships, woestijnplaneten en overheersende computers, of eerder middeleeuwse banieren, ridders en kastelen, Egyptische piramiden of imposante zeeën en schepen. De muzikanten dragen een soort zwart uniform met groene opdruk.
Het is een onmogelijke opdracht om elk van de 27 nummers aan bod te laten komen, maar sommige sprongen er toch echt uit. Maggy en het ensemble mochten zich uitleven in het middeleeuws aandoende ‘Sail Away to Avalon’ en Arjen zelf komt, in een stijlvol rood pak, ‘Days of the Knights’ zingen met grandioze ondersteuning van Marcela en Irene. Aan het einde van het eerste deel zingt hij ook nog ‘Carried by the Wind’. We kunnen ook altijd rekenen op Anneke om ons kippenvel te bezorgen, zeker met het rustige maar emotioneel zo zware ‘Day Six: Childhood’. Een aangename verrassing voor velen kwam in de vorm van ‘Dragon on the Sea’ waar opnieuw Marcela en Irene de sterren van de hemel zingen. Nieuwkomer Heather, gekleed als een moderne, donkere elf, neemt ons helemaal mee met haar prachtige zang in het melancholisch ‘Day Thirteen: Sign’. Onder luid applaus komt Damian, met even later hulp van Tommy en Heather, ‘Sea Of Machines’ zingen.
Deel 2 met de Ayreon Classics start met de heerlijke prog metal van ‘The Theory of Everything, Part 1 en 2’ waar Mike en dan Maggi veel indruk maken. Damian wordt sowieso altijd laaiend enthousiast ontvangen en dat is ook niet meer dan logisch bij het epische en verheven ‘Into the Black Hole’. Hetzelfde geldt ook voor ‘Dawn Of A Million Souls’ , inclusief gitaar- en vioolsolo, dat uitermate geschikt is voor die bluesy hardrock/heavy metal-stem van Dino. En die heerlijke zware riff, ook op synth, geraken wij nooit beu! Tussenin zorgde ‘Dreamtime’ voor kippenvel, door die melancholische klanken van fluit en akoestische gitaar, maar ook de etherische zang van Heather samen met de backings. Nog meer rechtopstaande haren bij een van onze favorieten, ‘Valley of the Queens’, waar de drie fantastische stemmen van Anneke, Marcela en Heather ook weer een volkomen terecht en daverend applaus kregen. Voor het luid meegebrulde ‘Day Sixteen: Loser’ is Mike uiteraard de geknipte man, maar het is Jeroen die hier de aandacht opeist door ook didgeridoo en tin whistle te spelen en dartel over het podium te bewegen. Ook de solo Joost van Joost is heerlijk. Met zanger Robert, in een paars pak en met cowboyhoed, keren we terug naar The Electric Castle, met eerst het dreigende, donkere maar o zo geweldige ‘The Castle Hall’ en dan het groovy, bluesy ‘Amazing Flight’, waar Arjen zijn befaamde ‘Hey dude, you’re so uncool...’ komt zingen. De solo battle tussen Timo en Joost bereidt ons voor op de zinderende finale. Want die krijgen we met het stomende ‘Everybody Dies’, waar eerst Mike, dan Tommy en Wudstik, dan Irene en Maggy en op het einde ook nog Marcela samen en door elkaar zingen!
Dan is het tijd voor een emotionele, warme speech van eerst Arjen en dan Joost, waar vooral veel dankbaarheid uit spreekt naar elkaar, alle muzikanten en zangers, de hele crew maar zeker ook aan de Ayreonauts die massaal op deze zeldzame liveshows blijven afkomen. Alles samen duurt de speech ongeveer een kwartier lang en daar zou volgens ons niemand anders mee weg komen. De feelgood- en gunfactor is echter zo ongelofelijk groot dat het publiek zonder problemen ‘Sir Arjen’ roept, want ja, hij is zowaar echt geridderd! En het mooiste van al: de heren lijken de deuren al open te zetten om opnieuw een concertreeks te doen. Met bisnummers ‘Set Your Controls’, een snelheidsduivel van Star One en gezongen door Dino en dan ook Damian, en ‘Day One: Vigil’ op tape en het fenomenale ‘Day Two: Isolation’, zo’n typisch ensemblenummer dat alleen Ayreon zo geniaal kan maken en gezongen door Tommy, Anneke, Wudstik, Maggy, Dino, Heather en uiteindelijk àlle zangers tegelijkertijd krijgen we een groots einde van een 2,5 uur durende opeenvolging van muzikale hoogtepunten. Wij knielen eerbiedig voor Sir Arjen Anthony Lucassen!
Rev: Joris Smeets