SOUTH OF HEAVEN – HEILUNG ‘Anda Farda’
Gashouder, Maastricht - vrijdag 06/06/2025
Pics: Istvan Bruggen
Rev: Joris Smeets
Full photo report here!
Vele zwarte en groene kleuren, tunieken, viking outfits en duivelshoorns, opmerkelijke kapsels en allerhande mantels en waarschijnlijk ook echte drinkhoorns: dit alles kleurt de eerste dag van het South Of Heaven-festival waar alles draait rond ‘Anda Farda’, oftewel het ‘einde van een reis’ van Heilung. Eigenlijk is het een soort preparty, een uniek evenement dat toegevoegd werd aan het echte festival: het is namelijk voorlopig de laatste keer dat we het mysterieuze collectief aan het werk kunnen zien, mogelijk voor langere tijd. Sowulo, Nini, Alcest en The Hu werden mee uitgenodigd om te zorgen voor een dag vol authentieke, soms bijna ritualistische muziek die steeds verder teruggrijpt naar het verleden. Ergens tussen 4500 en 5000 devote bezoekers nemen daarom de wei voor de iconische Gashouder in Maastricht in om zich helemaal te laten onderdompelen.
Misschien is Alcest vandaag nog wel de meest ‘normale’ band op de affiche. Het Franse duo (live een viertal) draait al lang mee en kent het klappen van de zweep. Hun romantische blackgaze, een doorgaans melodieuze en sfeervolle mengeling van shoegaze, postrock en black metal klinkt prima. Ook de beelden van pelikanen die het podium inkleden passen er mooi bij. Ze bewijzen dat je met een klassieke combinatie van drum, bas, 2 gitaren en melodieuze (samen)zang en een goede sound genoeg kan hebben om een goede show neer te zetten. Toch moeten we eerlijk zeggen, ondanks de stevige eindspurt, dat deze muziek in deze setting van open lucht en in het daglicht niet echt binnenkomt.
Een heel ander verhaal is dat bij The Hu. De Mongoolse folkmetal-eenheid verovert de wereld in de beste traditie van de grote krijgsheer Attila The Hun. Met maar liefst 8 muzikanten staan ze op het podium: drum, ‘traditionele’ grote troms en percussie, bas, 2 gitaren, 2 inheemse snaarinstrumenten bespeeld met strijkstok en een zanger. Achter hen staat een prachtig, gigantisch standbeeld van een oorlogsheer. Traditionele muziek uit Mongolië wordt gemengd met hardrock en metal en dat klinkt opzwepend! We horen zeker invloeden van bands als AC/DC maar ook regelmatig Metallica (Black Album-era) en door de tribal elementen ook bands als Sepultura en Soulfly. Het klinkt catchy, zeker door de samenzang en de sowieso al speciale, typerende keelzang. Er is geen sprake van complexe structuren of technische hoogstandjes, maar de rechttoe rechtaan-stijl is simpel en effectief. Door de Mongolische instrumenten, waaronder ook een mondharp, blijft het boeiend klinken. We krijgen naast ‘Black Thunder’ ook nog de Iron Maiden-cover ‘The Trooper’. Uiteraard mocht ook de doorbraakhit ‘Yuve Yuve Hu’ niet ontbreken, om dan af te sluiten met ‘This Is Mongol’. Als de band afsluit met een dankwoord en ‘We are The Hu’ wordt dat meteen beantwoord met ‘hu hu hu’ chants en dat toont de grote waardering van het publiek.
Toch is het duidelijk dat het merendeel van de bezoekers hier echt wel is voor Heilung, het mysterieuze Noors/Deens/Duitse 'enigmatic ritual collective'. Alcest put inspiratie uit de romantiek van de 18e en 19e eeuw, terwijl het Mongolië van The Hu tussen de 5e en 13e eeuw op zijn hoogtepunt was. Heilung, dat in het Duits ‘heling’ betekent, duikt in nog oudere, mystieke tradities van sjamanisme, die al duizenden jaren oud zijn. ‘Farda Anda’ betekent zoveel als ‘the end of a journey’ want na dit concert zal de band zich voor onbepaalde tijd terugtrekken om terug één te worden met de natuur en hun geest en kracht terug op te laden. Dit is ‘folk music’ in de originele zin van het woord, gebaseerd op de geschiedenis van de Germaanse en Scandinavische volkeren. Een concert van deze bende bijwonen voelt alsof je deel uitmaakt van een oud, heidens ritueel waarbij het podium een soort heiligdom vormt. Daarvoor lijkt er wel een half bos aangesleept te zijn, vergezeld door een paar grote zuilen in de achtergrond.
Vogelzang klinkt en een horde muzikanten komt het podium op voor de openingsceremonie. De figuren zijn zwart geschilderd, als een stam die ten strijde trekt en de zangers dragen een gewei op het hoofd. Gezamenlijk chanten ze een ‘ode aan de eerste God’. We horen onheilspellende, bulderende trommels (‘drums from the deep’) en ander slagwerk en diepe, grommende keelzang van ceremonieleider Kai Uwe Franz die recht vanuit de aarde lijkt omhoog te kruipen. De samenzang klinkt bezwerend en roept een trance op, geholpen door doordringende hoge banshee-kreten en zang en extatische, rituele dansen en bewegingen. Krijgers met speren kloppen op schilden, stampen met de voeten in een jachtig ritme en voeren dansen en rituelen uit, terwijl we een soort ‘call and response’ krijgen waarbij groepszang de ‘voorzanger’ herhaalt.
Hoewel het instrumentarium beperkt is tot allerhande trommels en percussie, aanvullende, sfeervolle keyboards en verschillende soorten zang en alles daardoor eenvormig kan gaan klinken, zorgt Heilung toch voor wat reliëf door de opzwepende nummers af te wisselen door rustigere momenten, met melodieuze duo-vocalen en een dans met handgeklap of ook mooie, folky, engelachtige samenzang met de 3 zangeressen. Deze muzikale ervaring roept echt een oergevoel op, waar je volledig in op moet gaan om je mee te laten voeren in de trance. Ook in het publiek zien we heel wat mensen aan het dansen gaan alsof ze gehypnotiseerd zijn. Aan het einde van het concert volgt een zuiverend ritueel met brandende salie en een finale, gezamenlijke kreet. Het was een diepe, betekenisvolle ervaring en eentje die we iedereen van harte aanraden wanneer Heilung terug uit zijn sluimer zal ontwaken.
Na de bands op het grote podium, gaan de festiviteiten verder in de Muziekgieterij die op korte afstand ligt. Helaas lukte het niet meer om daar de afsluiters mee te pikken: Sowulo, een Nederlands pagan/neofolk-project, en NiNi, de band rond de Taiwanese supergitariste Nini die verschillende traditionele Chinese volksinstrumenten beheerst en dat combineert met metal en elektronica. Naar verluidt waren beide bands nog dik de moeite.